HET VERDRONKEN DORPJE HOUWINGAHAM
Houwingaham is de naam van
een middeleeuwse veenontginningsnederzetting in noord-oost Groningen.
Na de Dollardoverstromingen in het begin van de zestiende eeuw is
het in de golven verdwenen. Wat nu nog rest zijn ondergrondse sporen
van een kerk en twee steenhuizen. De kerk is waarschijnlijk na 1200
gebouwd en in de vijftiende eeuw afgebroken. Het gebouw was een
langwerpige eenvoudige zaalkerk van 35 m lang en 13 m breed met
een ronde koorsluiting omgeven door een vierkante gracht. De steenhuizen
werden in 1999 archeologisch onderzocht en zijn gedateerd in de
tweede helft van de dertiende eeuw. Beide steenhuizen werden mogelijk
al in de veertiende eeuw afgebroken.Bos op Houwingaham vormt een
jong natuurgebied ten zuiden van Nieuweschans en is ingeklemd tussen
het B.L. Tijdenskanaal, de A7 en de Duitse grens. Het bestaat uit
een waterbekken, een plas-drasgebied, een structuur van dijken en
kades, een weide met kruidige vegetatie en een uitgebreid gebied
met jonge bosaanplant.
‘Bos op Houwingaham’ is precies wat de
naam doet vermoeden; een bos aangeplant bovenop het verdronken dorpje
Houwingaham.Lange zichtlijnen, strakke betonpaden, een rechthoekige
weide en een groot vierkant waterbekken verlenen het gebied een
heldere monumentaliteit. De opzet is voor een deel geënt op de historische
verkaveling, maar het wijkt daar ook op een eigenzinnige manier
van af.De wijze waarop de verdronken kerk en de steenhuizen zijn
opgenomen in het plan is al net zo monumentaal als terloops. Er
is niets te zien, maar toch ligt de kerk pontificaal in het hart
van de rechthoekige weide; -voor wie het wil weten-. Terwijl de
weide een een verstild podium vormt voor dit verscholen monument,
liggen de twee steenhuizen nog veel onzichtbaarder verscholen in
het plasdras gebied. Ook hier geldt - voor wie het wil weten - want
er is niets te zien.